16 december 2021
372 dagen na de officiële kick-off zit de eerste dynamische helft van de implementatiefase van CZO Flex Level erop. Sindsdien zijn zorg- en opleidingsinstellingen onderweg met het implementeren van flexibel en vernieuwend opleiden. In deze nieuwsbrief maken we aan de hand van cijfers de balans op en kijken we vooruit. We brengen natuurlijk ook nieuws, zo zijn er belangrijke kaders voor het flexibel opleiden en het programma CZO Flex Level vastgesteld. Met dit eindejaarsoverzicht hopen we iedereen die betrokken is te inspireren voor de tweede helft: de laatste, minstens zo boeiende 370 dagen CZO Flex Level.
|
|
EPA-ontwikkeling & herontwerp
550 professionals in opleiding zijn bezig met de Basis Acute Zorg of al doorgestroomd naar een van de uitstroomprofielen binnen de Acute Zorg. Daarnaast liggen bijna 200 studentregistraties ter goedkeuring bij het CZO. Zo kunnen deze professionals in opleiding na het behalen van de BAZ-EPA’s alvast zelfstandig en meer flexibel worden ingezet op verschillende afdelingen in de acute zorg, bijvoorbeeld op de IC.
12 opleiders van Acute Zorg bespreken met elkaar wélke theorie nu precies hoort bij alle EPA’s van dit cluster, onder leiding van 2 projectleiders. Door de kenniselementen uit de EPA’s verder en gezamenlijk uit te diepen, ontstaat nog meer uniformiteit én wordt ervaring en kennis gedeeld. De verwachting is dat de landelijk gedragen theorie voor Acute Zorg in februari 2022 wordt opgeleverd.
24 EPA’s van Langdurige Zorg zijn doorontwikkeld, dankzij een enorme inzet van verpleegkundigen en praktijk- en theorieopleiders. Een aantal van deze opleidingen bevatten ook de functie-overstijgende EPA’s: ‘Zorgdragen voor een zorgvrager in de palliatieve fase’ en ‘Zorgdragen voor een zorgvrager in de stervensfase’. In januari 2022 start Langdurige Zorg de ontwikkeling van landelijk gedragen theorie.
24 EPA’s van Moeder & Kind zijn met de spreekwoordelijke stoom en kokend water - maar heel zorgvuldig - doorontwikkeld. Nieuw is dat daarnaast 6 functie-overstijgende EPA’s deel uitmaken van de Moeder & Kind-set. Verpleegkundigen uit algemene en STZ-ziekenhuizen, umc’s en kinderthuiszorg en praktijk- en theorieopleiders vonden overal nog uurtjes om er met elkaar voor te zorgen dat de EPA’s flexibel opleiden aanmoedigen én dat ze passend zijn voor het leren op de werkplek in de verschillende contexten. De EPA's worden vlák voor kerst opgeleverd, en staan dan op de website. In december 2021 startte ook voor dit cluster de ontwikkeling van landelijk gedragen theorie. In 2022 worden ook de EPA’s voor de obstetric critical care doorontwikkeld.
4 opleidingen in het cluster Medisch Ondersteunende Opleidingen (MOO) waarvoor in de eerste fase (A) van CZO Flex Level EPA’s zijn ontwikkeld, worden in 2022 officieel ‘meegenomen’ in het vervolg van het programma. Eerst vindt nog een consultatie en validatie van de EPA’s plaats bij de beroepsverenigingen en betreffende hbo-opleidingen (conform het VWS-besluit). Voor nog 4 andere opleidingen in dit cluster kunnen in nauwe afstemming met beroepsverenigingen – en indien van toepassing hogescholen – EPA’s worden (door)ontwikkeld en gevalideerd. Voor deze opleidingen wordt door CZO Flex Level het initiatief genomen om tot (validatie van) landelijke EPA’s te komen.
12 spiksplinternieuwe EPA’s zijn in totaal opgeleverd voor de opleidingen tot Brandwondenverpleegkundige en Verpleegkundig Centralist Meldkamer Ambulance (oplevering week 20 december). Deze opleidingen maken deel uit van de pilots van de EPA-ontwikkelbox. De overige 4 pilot-opleidingen zijn nog bezig en leveren in 2022 hun EPA’s op. De EPA-ontwikkelbox is eind januari beschikbaar via de Toolbox en kan worden gebruikt door opleidingen die EPA’s willen ontwikkelen.
Een x aantal aangescherpte uitgangspunten en tips voor het gebruik van toetsinstrumenten worden in februari 2022 opgeleverd door CZO Flex Level. Deze inzichten zijn mede ontstaan door het werken met toetsinstrumenten bij BAZ-EPA's. In februari 2022 verschijnt over dit onderwerp een artikel van 3 EPA- experts en stuurgroeplid Olle ten Cate in Onderwijs & Gezondheidszorg (OenG).
|
|
Implementeren
25 netwerktrainers zijn door CZO Flex Level opgeleid. Zij trainen ongeveer 160 lokale trainers. In 2022 gaan lokale trainers (weer verder met) ‘in eigen huis’ praktijk- en werkbegeleiders trainen in de belangrijkste aspecten van EPA-gericht opleiden.
Voor de RAV-en (Regionale Ambulancevoorziening) start in 2022 een trainingsprogramma. Om het proces van bekwaam verklaren helder en inzichtelijk te maken, is een infographic ontwikkeld. De infographic is hier te vinden in de Toolbox.
52 projectleiders Implementatie namen deel aan de workshops ‘EPA-expert in één dag’. Deelnemers spraken in kleine groepjes over de verschillende stakeholders die zij over EPA-gericht opleiden benaderen, deelden wat ze lastig vinden en gaven elkaar tips. Op die manier kwamen allerlei onderwerpen en vragen voorbij die samenhangen met de complexe opdracht van de projectleiders. In 2022 bieden we opnieuw de kans om gericht en in kleine groepen kennis en ervaring uit te wisselen.
5 x 2 keer organiseerden we in 2021 centrale bijeenkomsten. Gemiddeld namen ruim 55 projectleiders per keer deel. In december stond ‘het vernieuwde toezicht door het CZO vanaf 2023’ en ‘mate en fasering van flexibiliseren’ centraal. Dat laatste onderwerp werd geïntroduceerd met een toelichting op het stuurgroepbesluit over de mate en fasering van flexibiliseren (zie verderop in deze nieuwsbrief). 6 projectleiders ‘pitch-ten’ hoe zij flexibel opleiden vormgeven door te vertellen over een concreet voorbeeld. Daarna verkenden deelnemers de voorbeelden en het stuurgroepbesluit verder met elkaar. Voor 2022 staan 2 x 2 online-bijeenkomsten en 2 live bijeenkomsten op stapel: 1 in het voorjaar, en 1 in het najaar: de slotbijeenkomst van het programma.
10 keer was er een implementatiecafé of lunchroom Broodje Flex Level. In de loop van het jaar veranderden de thema’s die daar besproken werden. Steeds vaker gingen die over de flexibiliseringsmogelijkheden en de gewenste betrokkenheid van bestuurders en bv. HR-afdelingen. Ook namen 60 deelnemers op 30 november deel aan een extra ingelaste lunchbijeenkomst over de nieuwe bekostiging (FZO). De veranderende thematiek in de bijeenkomsten maakt duidelijk dat de implementatie niet alleen een opleidingsinhoudelijke is, maar dat het flexibel opleiden ook steeds meer de bedrijfsvoering (personeel & organisatie) raakt. In de Broodje Flex Level bijeenkomsten in januari en februari staat een verdere verkenning van de 6 flexibiliseringsvoorbeelden uit de centrale bijeenkomsten van december op het menu.
|
|
Architectuur & visie
2 belangrijke documenten met kaders voor flexibel opleiden zijn aan het einde van 2021 opgeleverd, na vaststelling door de stuurgroep. Meerdere tussenversies en heel veel gesprekken met deskundigen, stakeholders en opdrachtgevers hebben geleid tot deze eindproducten.
3 varianten om flexibel op te leiden stonden beschreven in de eerste vastgestelde notitie ‘De mate en fasering van flexibilisering binnen CZO-opleidingen’. Deze notitie is, op basis van gesprekken met koplopers (projectleiders en opleiders), experts en V&VN, tot stand gekomen. De stuurgroep van CZO Flex Level koos voor de variant ‘Opleiden binnen de context van een functie’. De notitie beschrijft ook de 4 manieren van flexibiliseren die passen bij ‘opleiden binnen de context van een functie’:
- Verkorten van de opleiding: de opleiding bestaat uit kern-EPA’s. Hier hoort een CZO-diploma bij. Afhankelijk van de context, wordt de opleiding aangevuld met een of meerdere specifieke EPA’s. Bij specifieke EPA’s binnen een opleiding horen CZO-certificaten.
- Verbreden of verdiepen van kennis en kunde: hiernaast kan de professional bekwaam worden in een of meer EPA’s uit een andere opleiding. Hiervoor moet aan voorwaarden zijn voldaan, zoals eventuele voorwaardelijke EPA’s in de leerroute en de instroomeisen (bijv. opleiding verpleegkunde). Deze ‘losse’ of gecombineerde EPA’s uit andere opleidingen worden door het CZO geregistreerd.
- Vrijstellingen op basis van al behaalde leereenheden (bijv. EPA’s), bij overstap naar een andere context, variërend van inwerken (functie- overstijgende EPA’s) tot aanvullende scholing of bekwaam verklaren.
- Individuele verschillen: sneller of langzamer bekwaam worden en zo korter of langer over een opleiding of leerroute doen.
In 2022 werkt CZO Flex Level dit verder uit. Dat gebeurt o.a. door de keuze voor kern- en specifieke EPA’s in de zorginstellingen te faciliteren en aan te moedigen, bijvoorbeeld door het delen van goede voorbeelden. En door te inventariseren hoe de behoefte aan het volgen van losse of gecombineerde EPA’s er uit ziet, en te faciliteren wat hiervoor nodig is. De notitie staat op onze website, onder Mate van fasering en flexibilisering.
Maximaal 60 CZO-credits per jaar is de studiebelasting voor een student/ professional in opleiding. Studiebelasting wordt uitgedrukt in CZO-credits, waarbij een CZO-credit staat voor 28 uur (60 x 28 = 1680 uren per jaar). Dit aantal netto uren binnen CZO-opleidingen is gelijk aan die in het hbo: 1680. De CZO-credits zijn gebaseerd op ‘eenheden van leeruitkomsten’ te weten: EPA’s, EPA- overstijgende theorie en EPA-overstijgende leeractiviteiten gericht op competenties (tot heden overige leeractiviteiten genoemd). Ook is in dit voorstel het belang van ‘vergelijkbaarheid van kwalificaties’ en daarmee een NLQF-kwalificatie onderstreept. Op 12 november jl. stelde de stuurgroep het finale voorstel ‘Creditsysteem voor CZO-opleidingen, gebaseerd op EPA’s’ vast; het tweede belangrijke document. In de eerste maanden van 2022 vindt op landelijk niveau de toekenning van CZO-credits aan de leeruitkomsten van CZO-opleidingen plaats. Het finale voorstel staat op onze website, onder Studiepunten.
In het flexibele en vernieuwde CZO-opleidingsstelsel blijven individuele vrijstellingen, op basis van eerder verworven competenties (EVC’s) mogelijk. CZO Flex Level formuleerde de landelijke richtlijnen voor vrijstellingen CZO-opleidingen gebaseerd op EPA’s. Deze richtlijnen worden in december en januari besproken met stakeholders. Eind januari 2022 wordt dit document definitief gemaakt en ter besluitvorming voorgelegd aan de stuurgroep.
|
|
Ondertussen in het programma...
35 CZO-opleidingen vallen binnen de scope van het programma en 16 CZO- opleidingen vallen buiten de scope van het programma CZO Flex Level. De stuurgroep en opdrachtgevers (NFU en NVZ) hebben dit in november 2021 vastgesteld. Hierbij is het uitgangspunt dat CZO Flex Level zich houdt aan de subsidiekaders van VWS. Op onze website staat een presentatie waarin de scope meer gedetailleerd is uitgewerkt.
337 vragen kregen we dit jaar in onze algemene inbox, en die zijn beantwoord. De vragen waren van verkennend tot heel gericht en gedetailleerd. Vaak gingen ze over de financiering van flexibel EPA-gericht opleiden. CZO Flex Level is als partner betrokken bij gesprekken van de NVZ, NFU, Nederlandse Zorgautoriteit (NzA) en VWS over een nieuwe bekostigingssystematiek. In 2021 is bevestigd dat de Beschikbaarheidbijdrage in 2022 ook geldt voor epa-gebaseerde opleidingen met kern- en eventueel specifieke EPA’s. Het bedrag dat ziekenhuizen nú voor een opleiding krijgen, blijft in 2022 hetzelfde. In 2022 zet CZO Flex Level vol in op een bekostigingssystematiek die flexibel opleiden voor de context aanmoedigt en faciliteert: de kern-EPA’s en de specifieke EPA’s die horen bij de opleiding én nodig zijn voor de context worden in zo’n flexibele bekostiging in ieder geval vergoed.
Iets meer dan 1800 keer werd de webinar ‘De kracht van EPA’s’ (deels) bekeken. In deze webinar beantwoordden 2 EPA-experts en Olle ten Cate, vragen over o.a. het nut van EPA’s, CanMeds, de implementatie en vertrouwenscriteria. Het EPA-expertiseteam ondersteunde ook in 2021 het programma en helpt ook in 2022 antwoorden en standpunten te formuleren. Omdat EPA-gericht opleiden in CZO Flex Level flexibeler vorm krijgt dan in de medische vervolgopleidingen én omdat we een andere doelgroep bedienen, vinden we – de praktijk en theorie, onze 4 EPA-experts en het programmateam – soms nog samen het wiel uit. Daarom hebben de afgelopen maanden 3 verdiepende werksessies van de EPA-experts met Olle ten Cate plaatsgevonden om dieper in te gaan op vraagstukken die leven in de praktijk, theorie of bij het CZO, zoals de houdbaarheid van EPA’s, functie-overstijgende EPA’s, de relatie tussen CanMeds en EPA’s en supervisieniveaus in initiële en vervolgopleidingen. Deze sessies leidden tot heldere standpunten die in de eerste weken van 2022 worden uitgewerkt, en dan ook op de website komen.
750 bezoekers komen per week op onze website. Die bekijken gemiddeld 4 pagina’s per bezoek. Bijna 60 % van de bezoekers komt ook weer terug op de site. En dat betekent niets minder dan dat we een trouw publiek hebben! Begin 2022 herziet CZO Flex Level de website. Dan is alle informatie weer helemaal up to date en aangepast aan recent genomen besluiten.
|
|
Op naar 2022
Tot slot willen wij jullie bedanken voor het enthousiasme, de positief-kritische vragen en de enorme inzet en energie waarvan we als programma mogen profiteren. Zo maken we met elkaar flexibel en vernieuwend opleiden steeds meer praktijk. Het programmateam wenst alle ruim 1600 nieuwsbriefabonnees én hun collega’s – en in het bijzonder alle zorgverleners, praktijk- en theorieopleiders, projectleiders, leidinggevenden en managers die door de aanhoudende COVID-drukte buitengewone inspanningen leveren en zich ook nog inspannen voor CZO Flex Level – hele fijne en ontspannen feestdagen en een flexibel 2022!
|
|
|
|
|